De instelling van de avondklok is een ernstige beperking van onze vrijheid. Nu zal niemand van wie dit leest de neiging hebben om uit protest hiertegen aan het vernielen te slaan – het is ook maar de vraag of de ernstige ongeregeldheden deze week werkelijk over vrijheid gaan – maar velen van ons zullen wel gefrustreerd zijn. We zijn door de avondklok nog meer gevangen en geïsoleerd dan we al waren. De avondklok is een extra schep boven op de vele andere beperkingen van onze vrijheid: slechts één gast thuis mogen ontvangen, helemaal niet zingen in een kerkdienst, in quarantaine moeten als je (mogelijk) bent besmet en nog veel meer.
Vrijheid in de bijbel
Vrijheid is in de bijbel, en daarmee in het jodendom en christendom, een bijzonder belangrijk thema. Het gaat God om onze vrijheid! De ENE is een Bevrijder, die mensen uitleidt uit het slavenhuis en redt van de benauwdheid. En in Christus mogen wij de vrijheid beleven van de kinderen van God!
Jonathan Sacks
In zijn boek over Genesis brengt rabbijn Jonathan Sacks deze door God gegunde vrijheid in verband met ons geschapen zijn naar Gods beeld:
‘God schiep het heelal; dus God is vrij. Door aan de mensen zijn ‘beeld en gelijkenis’ te schenken, gaf hij hun ook vrijheid. We mogen dan net als de eerste mens ‘stof van de aardbodem’ zijn, binnen in ons woont de ‘adem van God’. Wij zijn gevormd door onze omgeving, maar wij kunnen evenzeer onze omgeving vormgeven. Wij zijn geschapen, maar kunnen zelf ook scheppen. In een mate die geen enkele andere ons bekende levensvorm evenaart, kunnen wij kiezen hoe we handelen en hoe we reageren. Dat is goed nieuws, maar ook slecht nieuws, zoals we al snel ontdekken in het toraverhaal. We kunnen gehoorzaam zijn, maar ook ongehoorzaam. We kunnen harmonie of tweespalt creëren. De vrijheid om goed te doen gaat hand in hand met de vrijheid om kwaad te doen. Het resultaat, zoals het jodendom het opvat, is het totale menselijke drama.
Ons lot ligt niet besloten in de sterren, noch in het menselijk genoom of in enige andere vorm van determinisme. Wij worden wat wij kiezen te zijn.’
(uit Jonathan Sacks, Genesis, boek van het begin, pagina 16).
Geschapen naar Gods beeld
Ook wanneer we opgesloten zitten, ons gevangen voelen, beknot en beteugeld zijn, zijn we vrij! We zijn vrij, omdat we zijn geschapen naar Gods beeld. We zijn vrij om te kiezen voor onvrijheid, wanneer we daarmee anderen en onszelf beschermen en steunen. We zijn vrij om creatief met alle beperkingen om te gaan en naar oplossingen te zoeken (zoals de zangkamer in de kerk!) We zijn vrij om goede gedachten te koesteren en hoop te houden. Die Gedanken sind frei! We zijn vrij om lief te hebben en te zingen met onze ziel. Dit is de onvervreemdbare vrijheid van de kinderen van God.
Ds. Heleen Weimar